Çocuklarda tiroit bezi, büyüme ve gelişmeleri için büyük önem taşımaktadır çoğu hayatsal işlevler tiroit bezlerinde salgılanan T3 ve T4 Hormonları tarafından sağlanmaktadır. Kalp atış hızını, kolesterol düzeyini, metabolizma hızını, hafıza fonksiyonlarını, kas gücünü, bağışıklık sistemini ve vücut ağırlığı gibi birçok olayı doğrudan bir şekilde etkiler.
Ayrıca bunun yanı sıra bebeklerde ve
çocuklarda tiroit bezi büyüme ve gelişmeyi büyük oranda etkilemektedir. Tiroit bezi boynun alt kısımlarında bulunan bir iç salgı bezidir. Asıl temel görevi tiroit endokrini yani tiroit hormonunu üretmektir.
Büyük bireylerde ve çocuklarda tiroit bezinin normalden daha az çalışması ile hipotiroidi; daha fazla çalışmasına ise hipertiroidiiii denir. Çocuklarda tiroit bezinin normalden daha büyük olmasına ve şişmesine ise guatr denir. Çocuklarda tiroit bezi bozuklukları içerisinde en sık karşılaşılan tür hipotiroididir. Hipertiroidiiiiiiiiii ise daha nadiren görülmektedir.
Tiroit bezinde meydana gelen bozukluklar doğum itibari ile her yaş insanda ortaya çıkabilmektedir. Ülkemizde ise iyot eksikliği ve akraba evliliğinin fazla olması nedeniyle Hipotiroidi ve guatr sıkça görülmektedir.
Çocuklarda ve ergenlerde ne tür tiroit hastalıkları görülebilmektedir?
Yeni doğan bebeklerde görülmekte olan doğumsal hipotiroididen başka daha büyük yaştaki çocuklarda özellikle ergenlik dönemindeki kız çocuklarında sıklıkla görülebilmekte olan tiroit bezinin kronik olarak iltihaplanması durumu olan Haşimato hastalığı vardır.
Bu çocukların ve ergenlerin genellikle yakın ailesinde de Haşimato hastalığı öyküsü bulunmaktadır. Bu yüzden Haşimato hastalığı bulunanların tiroit hormon düzeylerine bakılması önerilir.
Tiroit bezinin çocukların büyümesinde önemi nasıldır?
Tiroit hormonları (T3-T4)'nın bebeğin anne karnında başlayan gelişiminden, bebeklik, çocukluk ve bütün büyüme dönemlerinin sonuna kadar büyümedeki önemi azımsanamayacak kadar fazladır. Ayrıca sadece büyüme değil beyin gelişiminde de önemli bir rolü vardır. Beyindeki hucrelerin gelişmesi ve bu hücrelerin iletişimini sağlayan miyelin kılıfların gelişimleri çocuklardaki tiroit bezine bağlıdır. Ayni zamanda vücut içerisindeki işleyişi düzenleyen en önemli hormondur.
İyi büyümeyen çocuklarda, büyüme hormonu testlerinin öncesinde tiroit bezlerinin normal bir şekilde çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi gerekir. Büyüme hormonu testine doğru cevap verilebilmesi için tiroit hormonunda herhangi bir eksiklik olmaması gerekmektedir.
Çocuklarda tiroit yetersizliği nasıl saptanır?
- Ailesinde tiroit yetmezliği bulunan çocuklarda,
- Doğum sonrasında tiroit hormonu taramasında TSH (Tiroit Stimulan Hormon) düzeyi yüksek çocuklarda,
- Çocukta dişlerin geç çıkması, konuşma ve yürümenin gecikmesi,
- Büyümenin yavaşlaması,
- Kabızlık, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, üşüme ve vücut sıcaklığının düşüklüğü,
- Hareketlerin yavaşlaması, konsantrasyon ve dikkat eksikliği
Gibi durumlarda aileler çocuk endokrinoloji bölümüne başvurmakta gecikmemelilerdir.
Dengesiz ve düzensiz beslenmek çocuklarda tiroit bezi bozukluğuna yol açıyor
Çocukların sağlıklı yetişmesindeki ilk şart sağlıklı, dengeli ve düzenli beslenmektir. Dengeli beslenmekten kasıt vücudun protein, mineral ve vitamin ihtiyacının tam olarak karşılanmasıdır. Yetersiz beslenen çocuklarda bağışıklık sistemi zayıflayacağından dolayı çeşitli enfeksiyonlara, diyabete, çeşitli alerjilere ve tiroit bozukluklarına yakalanması ihtimali yükselecektir.
