Epifiz bezlerinde yaş ilerledikçe içeriklerinde fosfor, kalsiyum ve flor içerirler. Epifiz bezin içerisindeki pinealositler gözlerde bulunan fotoreseptörlerle benzerlik içerisindedir. Bu durum sonucunda da epifiz gözümüzün ortak bir embriyolojik kökten geldiği kanısını yaratmıştır. Beyinde bulunan pek çok bölgenin aksine epifiz bezi, beyinde kan ve beyin bariyerin dışında olan bir bezdir. Sirkadyen ritmi oluşturan ışık uyaranları ile gözden ışık epifize ulaşır.

Eski bilim ve insan araştırmacıları beyinde bulunan epifiz bezini başka büyük bir organın kalıntı olduğunu düşünürlermiş. İlk olarak epifiz bezi hayvanlar üzerinde araştırılmış olup bir ineğin epifiz ekstrelerinin kurbağa derisinde renk açtığı bilgisine ulaşılmıştır. Daha sonrasında 1958 yılında Yale Üniversitesinde yapılan çalışmalarda deri hastaları için bir yöntem olan epifiz ekstreleri kullanılmıştır. Bu sayede içerisinde ürettiği melatonin hormonunu izole etmişlerdir. Bu madde başlarda istedikleri etkiyi vermese de pek çok gizli kalmış bilginin de ortaya çıkmasına yardımcı olmuştur. Epifiz bezi, içerisinde bulunan melatonin hormonu triptofan ve amino asitten meydana gelir. Özellikle uyku esnasında yani karanlıkta epifiz bezinin daha çok ürettiği melatonin, aydınlıktaki üretimi daha azdır. Epifiz bezinin insandaki tüm fonksiyonları tam olarak bilinmese de sirkanyen ritim özellikle uyku bozukluğu tedavilerinde sıkça kullanılır.

İnsanlarda olan epifiz bezi bebeklikten itibaren iki yaşına kadar büyür ve oluşur. Bundan sonraki dönemlerde sabit olarak kalır. Herhangi bir gelişme veya büyüme göstermez. Çocuklarda olan melatonin seviyesinin çok yüksek olmasının sebebi ise cinsel olgunlaşmaya bağlı bir inhibe olarak nitelendirilir. Ayrıca epifiz bezlerinde oluşan tümör vakıalarında erken cinsel olgunlaşmaya neden olur. İnsanlarda ergenlik dönemi yaklaştıkça melatonin üretimi yavaşlar ve düşüş gösterir. Yetişkin insanlarda epifiz kalsifiyesi olması çok tipik ve bilinen bir durumdur.

Bir başka deyişle epifiz bezi insanların üçüncü gözü olarak da nitelendirilir. Dış dünyaya ve bilinmeyenlere karşı yetenekleri olduğu inanılan üçüncü göz kişileri bütün yaşayan toplumlarda rağbet gören kişilerdir. Çünkü bilinmeyeni bildiği düşünülür ve inanılır.