Bu ana bezlerin haricinde ağız ve boğaz içerisine yayılmış altı yüz civarında küçük tükürük bezleri vardır. Tükürük bezlerinden paratis bezleri yanağın kulak organına yakın kısmında bulunur. Salgıyı üst çenede bulunan öğütücü dişlerin yanına yani oradaki yanak kısmına sıvıyı boşaltır. Çene altı tükürük bezleri ise çenemizin hemen altında bulunur ve salgıyı alt ön dişlerin arasına bırakır. En son olarak da dil altı tükürük bezleri de dilimizin altında bulunur. Tükürük salgısını dilin altına ağzın zeminine bırakır.

Tükürük bezleri hastalıkları; Birçok farklı hastalık türü bulunan bu tükürük bezlerinin en önemli rahatsızlıkları, tükürük bezi taşı, tükürük bezi enfeksiyonu, kistler, viral enfeksiyonlar, kötü huylu tümörler, aşırı derecede tükürük bezi büyümesi ve Sjögren sendromudur. Tükürük bezi hastalıklarının hepsi yaygın olarak görülebilen hastalıklardır.

Tükürük bezleri taşı belirtileri; Ağzın taban kısmında oluşan ağrılı şişliklerdir. Özellikle yemek yerken ağrıları hissedilir. Taşların oluşma nedeni ise kalsiyumdur. Aşırı kalsiyum alımı neden olmaktadır. Bu hastalığın tedavisi; oluşan taş ancak bir doktor tarafından çıkarılabilir. Bu taş kanalda ve görünür ise doktorunuz kolaylıkla elle çıkarabilir. Fakat deri altında ise cerrahi müdahale gerekir. Bu durumda hastanın şiddetli ağrıları için ağrı kesiciler kullanılır. Hasta bol sıvı tüketmelidir. Hastanın rahatlaması için sakız çiğnemesi, masaj yaptırması, sıcak kompres yaptırması ve limon emmesi tavsiye edilir. Özellikle C vitamini içeren tabletlerin içilmesi hastalığın yeniden oluşmasını engeller.

Tükürük bezleri enfeksiyonları; Yanak ve çene altında oluşan bu hastalık, hastada ağrılı ve şişlik şeklinde görülür. Özellikle ağız kanalından gelen kötü kokular habercisidir. Ana belirtileri, kusma, ateş, halsizlik ve titremedir. Bu tür enfeksiyonlardan en sık görüleni kaba kulaktır. Genellikle küçük yaşlarda çoğu çocuğun geçirdiği bu rahatsızlık ilerleyen yaşlarda da görülür. Fakat bu hastalık her kişide bir defa olur tekrarlaması yoktur. Bu hastalıktan kurtulmak için doktorunuzun vereceği antibiyotik ilaçları kullanmak gerekir. Ayrıca dinlenmek, bol sıvı tüketmek, aşırı konuşmamak ve diğer insanlardan uzak durmak gerekir. Böylelikle hastalığın iyileşme sürecinde olmayan kişilere bulaşma riskini azaltmış olursunuz. Bu hastalık ortama yirmi dört gün kadar sürmektedir. Tükürük bezi enfeksiyonlarından kabakulağa en iyi gelen kuşkonmaz tohumu ve çemen tohumunun ezilerek merhem gibi şişlik olan kısma sürülmesi iyi gelir.

Tükürük bezlerinde oluşan kistlerin iki çeşidi vardır bunlar iyi huylu veya kötü huylu şeklinde nitelendirilir. İki çeşidi de ağrı ve şişlikler görülür. İyi huylu kistlerin büyüme ve dağılma riski yoktur. Cerrahi müdahale ile hekimler tarafından alınır. Alındıktan sonra yenilemesi olmaz. Ama kötü huylu kistlerde özellikle nerede nasıl olduğu laboratuvar testleri ile belirlendikten sonra cerrahi işlem yapılır. Yeniden oluşması muhtemeldir. Her ne kadar oluşan kist alınsa da hastanın çalışan hormonları sayesinde hastalığın her zaman yeniden nüks etme olasılığı vardır.

Tükürük bezlerinin en yaygın hastalığı büyüme göstermesidir. Bu tür büyüme hastalıklarından korunmak için öncelikli yapılması gerekenler vardır. Bunlar

• Sigaradan uzak durmak,
• Grip aşısı olmak,
• Kabakulak aşısı olmak,
• Günde en az iki litre su içmek,
• Sağlıklı beslenmek,
• Diş sağlığı ve ağız sağlığına özen göstermek, tükürük bezi büyümelerini engelleyebilir.