Ayak Bileğinde Oluşan Bezelerin Yaygın Nedenleri
Ayak bileğinde oluşan bezeler (şişlikler veya kitleler) çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Bu bezeler bazen ağrılı, bazen ağrısız olabilir ve boyutları değişkenlik gösterebilir. İşte ayak bileğinde beze oluşumunun başlıca nedenleri:
- Ganglion Kisti: En sık görülen nedendir. Eklem veya tendon kılıfından kaynaklanan, içi jölemsi sıvı dolu iyi huylu kistlerdir. Genellikle ağrısızdır ancak büyüdüğünde rahatsızlık verebilir.
- Lipom: Yağ dokusundan kaynaklanan yumuşak, iyi huylu tümörlerdir. Ayak bileği çevresinde görülebilir ve genellikle zararsızdır.
- Romatoid Artrit veya Osteoartrit: Eklem iltihabına bağlı olarak ayak bileğinde şişlik ve beze benzeri yapılar oluşabilir. Ağrı, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı eşlik edebilir.
- Bursit: Bursa adı verilen, eklemleri koruyan keseciklerin iltihaplanması sonucu oluşur. Ayak bileğinde ağrılı şişlikler yapabilir.
- Tendinit: Tendonların iltihaplanması veya tahriş olması durumudur. Ayak bileği çevresinde şişlik ve ağrıya neden olabilir.
- Enfeksiyonlar: Deri altı enfeksiyonları (selülit, apse) veya eklem enfeksiyonları (septik artrit) bezeye benzer şişliklere yol açabilir. Genellikle kızarıklık, ısı artışı ve ateş eşlik eder.
- Travma veya Yaralanma: Burkulma, çıkık veya kırık sonrası ayak bileğinde ödem veya hematom (kan birikmesi) oluşabilir, bu da beze gibi hissedilebilir.
- Damar Problemleri: Varis, derin ven trombozu (kan pıhtısı) gibi durumlar ayak bileği ve çevresinde şişlik yapabilir.
- Gut Hastalığı: Ürik asit kristallerinin eklemde birikmesi sonucu ani, şiddetli ağrı ve şişlik oluşabilir.
- Nadir Nedenler: İyi veya kötü huylu tümörler (örneğin sinovyal sarkom) ayak bileğinde kitle oluşturabilir, ancak bu durumlar daha nadirdir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Ayak bileğinizdeki beze aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora gösterilmelidir:
- Hızla büyüyorsa
- Ağrı, kızarıklık veya ısı artışı eşlik ediyorsa
- Ayak bileği hareketlerinizi kısıtlıyorsa
- Nedensiz yere ortaya çıktıysa ve 1-2 hafta içinde geçmediyse
- Üzerindeki deride değişiklik varsa (renk değişimi, ülserasyon)
Teşhis ve Tedavi
Doktorunuz fizik muayene sonrası gerekirse ultrason, MR veya biyopsi gibi görüntüleme yöntemleri isteyebilir. Tedavi altta yatan nedene göre değişir:
- İyi huylu kistler için genellikle takip yeterlidir, büyük veya ağrılı olanlara aspirasyon veya cerrahi müdahale gerekebilir.
- Enflamatuar durumlarda istirahat, buz uygulama, anti-inflamatuar ilaçlar kullanılır.
- Enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi gerekir.
- Ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Unutmayın, bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve kesin teşhis ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına başvurmanız önerilir. |