{ "title": "Epifiz Bezi", "image": "https://www.beze.gen.tr/images/epifiz-bezi.jpg", "date": "20.01.2024 12:05:06", "author": "perihan ateş", "article": [ { "article": "Epifiz bezi, Epifiz omurgalı tüm canlı türlerinin beyinde yer alan mercimek tanesi büyüklüğünde bir bezdir. Epifiz bezi beynin iki tarafında olan yuvarlak talamik borusu arasında beynin tam orta kısmında yer alır. Bu bezin beynimizdeki en büyük işlevi uyku paternini ve mevsimsel olarak fotoperiyotları düzenleyen melatonin maddesini salgılar. Bu epifiz bezin bir diğer adı da pineal bezdir. Bir mercimek tanesi kadar olan bu bez hipofiz bezimizin hemen arkasında olan küçük bir oyuk içerisinde bulunur. Canlıların gündüz gece döngülerini kontrol eden melatonin maddesini salgılayarak bedenimizin enerjisini arttırmaya yani tüm fiziksel hareketlerimizi rahatlıkla yapmamızı sağlar. Epifiz bezi, aynı zamanda psişik diye adlandırdığımız güdülerimizi harekete geçirir. Bu sayede yaşamda edindiğimiz deneyimlerimizi genişleterek veya sınırlayarak bizlerde bir potansiyel oluşturur.

Epifiz bezi yapısı

Epifiz bezi, lobüler yapıdaki pinealosit kümeleri ve hepsinin etrafını çevreleyen bağ dokusundan meydana gelir. Piameterinin uzantısı olan bu bez bir kapsül ile çevrilmiştir. Epifiz bezinin ana hücre yapısı pinealosittir. Bu hücre dışında ayrıca dört hücre tipi aha vardır.

Bunlar
Epifiz bezlerinde yaş ilerledikçe içeriklerinde fosfor, kalsiyum ve flor içerirler. Epifiz bezin içerisindeki pinealositler gözlerde bulunan fotoreseptörlerle benzerlik içerisindedir. Bu durum sonucunda da epifiz gözümüzün ortak bir embriyolojik kökten geldiği kanısını yaratmıştır. Beyinde bulunan pek çok bölgenin aksine epifiz bezi, beyinde kan ve beyin bariyerin dışında olan bir bezdir. Sirkadyen ritmi oluşturan ışık uyaranları ile gözden ışık epifize ulaşır.

Epifiz bezi işlevi

Eski bilim ve insan araştırmacıları beyinde bulunan epifiz bezini başka büyük bir organın kalıntı olduğunu düşünürlermiş. İlk olarak epifiz bezi hayvanlar üzerinde araştırılmış olup bir ineğin epifiz ekstrelerinin kurbağa derisinde renk açtığı bilgisine ulaşılmıştır. Daha sonrasında 1958 yılında Yale Üniversitesinde yapılan çalışmalarda deri hastaları için bir yöntem olan epifiz ekstreleri kullanılmıştır. Bu sayede içerisinde ürettiği melatonin hormonunu izole etmişlerdir. Bu madde başlarda istedikleri etkiyi vermese de pek çok gizli kalmış bilginin de ortaya çıkmasına yardımcı olmuştur. Epifiz bezi, içerisinde bulunan melatonin hormonu triptofan ve amino asitten meydana gelir. Özellikle uyku esnasında yani karanlıkta epifiz bezinin daha çok ürettiği melatonin, aydınlıktaki üretimi daha azdır. Epifiz bezinin insandaki tüm fonksiyonları tam olarak bilinmese de sirkanyen ritim özellikle uyku bozukluğu tedavilerinde sıkça kullanılır.

İnsanlarda olan epifiz bezi bebeklikten itibaren iki yaşına kadar büyür ve oluşur. Bundan sonraki dönemlerde sabit olarak kalır. Herhangi bir gelişme veya büyüme göstermez. Çocuklarda olan melatonin seviyesinin çok yüksek olmasının sebebi ise cinsel olgunlaşmaya bağlı bir inhibe olarak nitelendirilir. Ayrıca epifiz bezlerinde oluşan tümör vakıalarında erken cinsel olgunlaşmaya neden olur. İnsanlarda ergenlik dönemi yaklaştıkça melatonin üretimi yavaşlar ve düşüş gösterir. Yetişkin insanlarda epifiz kalsifiyesi olması çok tipik ve bilinen bir durumdur.

Bir başka deyişle epifiz bezi insanların üçüncü gözü olarak da nitelendirilir. Dış dünyaya ve bilinmeyenlere karşı yetenekleri olduğu inanılan üçüncü göz kişileri bütün yaşayan toplumlarda rağbet gören kişilerdir. Çünkü bilinmeyeni bildiği düşünülür ve inanılır.
" } ] }